در این تصویر مهمانی شام شجاع الدین شفا (معاون فرهنگی وزارت دربار) بمناسبت سفر پروفسور ریچارد فرای (ایران شناس آمریکایی ) در هتل هیلتون با حضور چند تن از مقامات علمی و فرهنگی کشور مشاهده می شود. ریچارد فرای شرق‌شناس مشهور آمریکایی، 70 سال از 94 سال عمرش را صرف ایران‌شناسی و شرق‌شناسی با تمرکز بر فلات ایران کرد. تاریخ ایران را در دانشگاه ...

من در این زمینه نمی توانم نظر قاطعی بدهم چون خود شخص من با ریچارد فرای یک مصاحبه شخصی مفصلی داشته ام صحبت کردم دیدگاه هایش را از نزدیک شنیده ام دریافت من این بود که ریچارد فرای به ایران و فرهنگ ایرانی علاقه دارد نه به ایران اسلامی یعنی آن چیزی که اخیراً در مجامع سیاسی از طرف یک جریان خاص مطرح شد است بحث این است که ایران توانسته با پذیرش اسلام پیشتاز ...

تقاضای ریچارد فرای از دکتر محمود احمدی نژاد ریاست جمهوری پیشین کشور برای صدور مجوز تدفین وی در کنار زاینده رود یکی از وقایعی بود که در سالهای اخیر نام ریچارد فرای را بر سر زبانها انداخت. فرای در سال 1389 در همایش بزرگ ایرانیان خارج از کشور که در مرداد ماه سال 1389 در تهران برگزار گردید حضور یافت و در مراسم افتتاحیه طی سخنانی خواسته ی خود مبنی بر صدور ...

نیم‌قرن پیش از آنکه رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد و رئیس‌ دفترش اسفندیار رحیم‌مشایی کوروش را به عنوان، الگوی برتر مدیریت ایرانی، در مقابل الگوهای مسلطِ آمریکایی معرفی کنند و او را «شاه جهان» و پیروی از مشرب کوروش را «رمز جاویدانیِ همه حاکمان» بنامند، ریچارد فرای و شجاع‌الدین شفا این کار را کردند.

مکتب ایرانی اگرچه موضوعی است که از سال 1389 با همایش ایرانیان مقیم خارج از کشور رسانه ای شد اما از نقطه نظر تاریخی ریشه های این جریان را باید از دوران پهلوی جستجو کرد. حکومت پهلوی در قالب برگزاری جشن های 2500 و یا تعریف و تمجید از تاریخ ایران باستان و کورش هخامنشی سعی در بسط و گسترش ایده مکتب ایرانی داشت و در سالهای اخیر نیز جریانی انحرافی در دولت ...

وقتی ریچارد فرای همراه سفیر انگلستان و پژوهشگران دانشگاه کمبریج لندن برای ارائه گزارش کار تالیفِ «تاریخ ایران باستان» به دیدار محمدرضا پهلوی در کاخ نیاوران رفت، این نکته تعجب ضمنی شاه را برانگیخت. شاه با خنده به فرای گفت چگونه است که:یک دغدغه انگلیسی برای تاریخ ایران، یک ارگان بریتانیایی و یک سرپرست آمریکایی!

طرح موضوع مکتب ایرانی در مقابل مکتب اسلام، طرحی است که از سوی جریانهای مخالف و معاند داخلی و خارجی برای ایجاد جبهه واحد در مقابل تفکر اسلام ناب محمدی زیر بیرق ملی گرایی بوده، که از سوی اشخاص مخالف و یا جاهل داخلی حمایت شد.

ریچارد فرای کوشید تا در هر2 دولت اصلاحات و احمدی‌نژاد با استفاده از همه ظرفیت‌ها و اهرم‌های شبکه گسترده‌اش در ایران (که 50 سال قدمت داشت) یک «بحران گفتمانی» ایجاد کند برای این کار تئوریسین مکتب ایرانی، با نزدیک کردن خود به خاتمی در دولت اصلاحات و جریان انحرافی در دولت احمدی نژاد توانست گفتمان اصیل انقلاب اسلامی را با چالش مواجهه کند.

فرای در وحله اول بعنوان یک کارشناس و دانشمند در حوزه تخصصی ایران و آسیای مرکزی شناخته می شد ،در حالی که فعالیت ها و مطالعات فرای عرصه ای به مراتب گسترده تر را در بر گرفته.علایق پژوهشی وی به حوزه های روم شرقی،قفقاز و تاریخ عثمانی نیز تسری می یافت و در هنر اسلامی، تصوف و باستانشناسی نیز صاحب نظر بود و در حوزه زبان شناسی غیر ایرانی نیز مطالعه کرده است....

آیین مسیح تا قرن چهارم میلادی علاوه بر ارمنستان در میان گروه های کثیری از مردم سوریه، اعراب بین النهرین و بخش هایی از ایران نفوذ کرده بود.(27) در خوزستان نیز مسیحیت بشدت تشکل یافته بود، تا آن جا که انوشیروان نیز بر انبوهیِ آن قوم تأکید داشت.(28) آئین نسطوری که از سوی امپراطوری روم تحت تعقیب بود، در همه جای شاهنشاهی ساسانی مراکز اسقف نشین دایر کرد. ...

           

با همه این تفاسیر و علی رغم همه فعالیت هایی که در زمینه جاسوسی به ریچارد فرای نسبت داده می شود، اما نبایستی از فعالت ها و اقداماتی که وی در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران و ایران شناسی داشته است غافل ماند. در مجموع می توان گفت که با وجود تلاشهای گسترده وی در باب ایران شناسی و شرق شناسی فعالیتهای جاسوسی نامحسوس نیز داشته است با تمام این اوصاف اقدامات او ...

استکبار جهانی بر این عقیده است که در کشورهایی چون جمهوری اسلامی ایران که حکومت در اختیار مذهبی ها قرار دارد، نیروهای سکولار برای مقابله با کسانی که سعی دارند مذهب را به وجه مشترک جامعه تبدیل کنند، چاره ای به جز جستجوی مخرج مشترک های دیگری بر پایه ملی گرایی ندارند.

فرای می‌گوید به یک دلیل «حمله اعراب» به ایران را باید یک «عصر طلایی» نامید، چون به «ایرانی‌شدن» مکتب اسلام انجامید. بنابراین، سرشتِ فرضیه او چیز دیگری بود. فرای در رساله میراث ایران نتیجه آمیختگیِ فکر انگلیسیِ «باستان‌گرایی» با عناصر اسلام را فرصت خوبی برای ترکیب «ریشه‌های انقلابی» دین با «خصلت‌های محافظه‌کارانه ملی» می‌داند و به گمانش، این آمیختگی ...

فرای از مذهب شیعه به مثابه یک قرائت ایرانی از اسلام یاد می‌کند و حتی از تأثیرات زرتشت بر اسلام سخن می‌گوید تا جایی که نسب‌نامه‌ی بعضی امام زادگان را پیش از اسلام و در مذهب زرتشتی می‌داند که طبق همان خصلت محافظه کاری ایرانیان رنگ و بوی اسلامی گرفته‌اند.

تماس‌های ریچارد فرای با ایران از طریق ایستگاه CIA در لندن از سال ۱۳۳۰ در حال شکل‌گیری بود. پیش از فرای، استادش پرفسور آرتور پوپ به دعوت حسین علاء نخست‌وزیر وقت برای هدایت فرهنگی و هنری حکومت پهلوی اول از سال ۱۳۰۴ در تهران و شیراز اقامت داشت و به دلیل تئوری‌پردازی و تبارسازی برای فرهنگ باستانی- پادشاهی ایران نفوذ فراوانی روی رضاخان یافت. پرفسور پوپ ...

در این جا نیز ما به فراخور مجالی که داریم به معرفی و مرور برخی از شناخته شده ترین آثار او می پردازیم. از میان کتاب‌های بسیاری که فرای درباره ایران نوشته‌است می‌توان به کتاب‌های زیر به عنوان نامدارترین آثار او فارغ از بحث ارزش گذاری معنوی اشاره کرد: ترجمه «تاریخ بخارا»، «میراث باستانی ایران»، «عصر زرین فرهنگ ایران»، «تاریخ باستانی ایران» و ویراستاری ...

اگر چه تلاش ایران شناسان غربی عمدتا در این جهت است که از طریق دگرسازی منفی انگار هویت بخشی به خود را از راه انتساب ویژگی های منفی به غیر و حتی با تحریف واقعیت های تاریخی به انجام رسانند اما در بین ایشان هم معدود چهره هایی مانند ریچارد فرای که نگرشی منصفانه تر در این حوزه اتخاذ کرده است، یافت می گردند.

فرای اوج تمدن ایرانی اسلامی را عصر زرین یعنی قرون چهار و پنج هجری قمری قرار می دهد که در این زمان ایرانیان مبتنی بر تفکر اسلامی تمدن جدید را پایه ریزی می کنند این به نظر من با نظر بسیاری از مستشرقین و همچنین روشنفکران داخلی تفاوت عمیقی دارد این افراد یک نگاه ستیزه جویانه نسبت به اسلام داشتند ورود اسلام را تقلیل می دادند به اشغال ایران توسط اعراب.

ریچارد فرای، اهل آلاباما در طول عمر خود دو کرسی ایران‌شناسی در آمریکا برپا کرد و چندین کتاب مهم و صدها مقاله مهم درباره ایران باستان و ایران بزرگ و شهر و تاریخ بخارا نوشت. وی در طول حیاتش در عرصه بین‌المللی همواره از نام خلیج فارس در برابر نام‌های جعلی دفاع کرد.